Z miłości do zdrowia: COP24 w Polsce

To, że jakość powietrza w Polsce pozostawia wiele do życzenia, wiadomo niestety nie od dziś. Podczas COP24 odbywającego się w tym roku w Katowicach będzie mowa nie tylko zmianach klimatycznych na Ziemi, ale również o smogu, który aktualnie interesuje nas najbardziej...

Czym jest COP24? Dość głośno o tym ostatnio w telewizji, ale mimo wszystko wytłumaczymy. COP to skrót od Conference of the Parties czyli tzw. szczytów klimatycznych ONZ. To globalne wydarzenie, które ma na celu podjęcie decyzji i działań w sprawie polityki klimatycznej. Polska już dwukrotnie miała zaszczyt bycia gospodarzem – w 2008 r. w Poznaniu i w 2013 r. w Warszawie. Tym razem wybrano Katowice.

Pierwsze dni COP24 w Katowicach

Cała inicjatywa jest z założenia naprawdę szlachetna i chyba każdy w głębi serca ma nadzieję, że uda się poczynić jakieś kroki w stronę uzdrowienia naszej planety Ziemi. Wiele osób ma jednak zarzuty, że Polska tym razem nie przygotowała się odpowiednio do tej imprezy. Dlaczego? Zacznijmy od tego, czego wymaga zorganizowanie tego typu wydarzenia i nie, nie mamy tu na myśli kosztów. Do katowickiego Spodka i Międzynarodowego Centrum Konferencyjnego musiano dobudować specjalne hale łączące całość w jeden wielki teren. Po co? Aby teren był zamknięty. To wspaniale, tylko nikt nie zastanowił się nad tym, że przy panujących obecnie temperaturach wymaga to dodatkowego ogrzewania, czyli agregatów na olej emitujących CO2. Czy przypadkiem jednym z tematów poruszanych na COP24 nie jest redukcja emisji CO2? Chyba nie wymaga to komentarza.

Nie wspominając już o wypowiedzi naszego prezydenta, Andrzeja Dudy, który stwierdził, że „węgla w Polsce mamy na 200 lat”. Organizacja Greenpeace odpowiedziała od razu, że przecież, aby uniknąć katastrofy klimatycznej musimy przestać go spalać w ciągu najbliższych 12 lat! Uwadze zaproszonych nie umknęły też węglowe dekoracje na stoiskach COP24 i przywitanie przez orkiestrę górniczą. Wygląda to tak, jakby jedyne na czym wszystkim zależało było zrobienie sobie zdjęcia z Arnoldem Schwarzennegerem, który niewątpliwie jest gwiazdą tegorocznego zjazdu.

Miejmy nadzieję, że pozostałe dni przyniosą lepsze efekty i że uda się przekonać nasz rząd do większego zaangażowania się w kwestie ratowania planety, na której wszyscy żyjemy.

Czytając i słuchając tego wszystkiego, nie ma czemu się dziwić, że powietrze w Polsce jest tak bardzo zanieczyszczone. Jak co roku powraca tu bowiem również temat smogu. Już raz wspominaliśmy czym jest i jak bardzo jest szkodliwy dla naszego zdrowia. Ponieważ jednak z roku na rok jest coraz gorzej, postanowiliśmy przypomnieć w dzisiejszym artykule podstawowe informacje.

Niewidzialny wróg

Gołym okiem niestety nie jesteśmy w stanie go zauważyć, możemy go natomiast wyczuć i odczuć jego negatywne skutki na własnej skórze. Poznajmy bliżej naszego wroga...

Czym jest smog?

To mieszanina gazów i cząsteczek, które powstają podczas spalania węgla oraz pochodnych ropy naftowej, np. paliw płynnych napędzających samochody i maszyny (olej napędowy i benzyna), a także tworzyw sztucznych typu PET.

Skąd wziął się w naszym powietrzu?

Smog pojawia się podczas kulmulacji wysokiej emisji zanieczyszczeń powietrza i niekorzystnych warunków atmosferycznych, takich jak: brak wiatru, niska temperatura i zamglenia. Nie tak łatwo przed nim uciec, albowiem nawet na terenach niskouprzemysłowionych odnotowano jego obecność. Szkodliwe substancje są uwalniane do powietrza nawet podczas grillowania, palenia śmieci na ogródkach, rozpalania miałem węglowym i śmieciami w piecach starej generacji. W miastach, gdzie pozostało już niewiele zakładów przemysłowych, a domy ogrzewa centralna sieć ciepłownicza, powietrze jest zatruwane przez spaliny samochodowe.

Gazy tworzące smog

Z jakich gazów składa się smog? Są to między innymi: dwutlenek i tlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, dioksyna, ozon oraz lotne związki organicze (zawierające najbardziej toksyczny związek- benzoalfapiren). Smog tworzą również pyły zawieszone o różnej wielkości, wyjątkowo niebezpieczne są te, których średnica jest najmniejsza – czyli poniżej 2,5 mikrometra (PM2,5). Ich niewielkie rozmiary umożliwiają im dostanie się do płuc i krwioobiegu.

Smog w Polsce

Nie mamy dla was dobrych wiadomości. Jeśli wydaje wam się, że powietrze w innych krajach Unii Europejskiej jest na pewno o wiele gorsze niż u nas, mylicie się. Aż 33 z 50 miast Unii Europejskiej o największym stężeniu zanieczyszczeń to polskie miasta! Badania przeprowadzone przez Światową Organizację Zdrowia wykazały, że nasz kraj zajmuje pierwsze miejsce w Europie w kategorii zanieczyszczenia powietrza pyłami zawieszonymi PM10 i rakotwórczym benzoalfapirenem.

Co roku, z powodu zanieczyszczeń powietrza w naszym kraju umiera ok. 46 tysięcy osób - co stanowi aż 10% wszystkich przyczyn zgonów. Warto nadmienić, że liczba ta jest dziesięć razy większa niż liczba zgonów w wyniku wypadków samochodowych.

Konsekwencje zdrowotne

Każdy organim walczy i próbuje jak może pozbyć się szkodliwych substancji, dlatego nawet całkiem zdrowe osoby odczuwają niekorzystny wpływ smogu na nasze zdrowie. Jakie konsekwencje dla nas może mieć smog? Na początek:

• Niedrożność nosa
• Zapalenie zatok
• Suchy kaszel
• Chrypka
• Ból głowy (będący efektem niedotlenienia)
• Zapalenie spojówek

To jednak nie wszystko. Osobom narażonym na długotrwałe wdychanie smogu grozi m.in.:

• Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
• Alergia
• Astma
• Nowotwór (nie tylko płuc, ale także pęcherza, macicy i mózgu)
• Przyśpieszone starzenie się układu nerwowego
• Depresja
• Stan zapalny naczyń, który może zwiększać ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych
• Zawał serca
• Udar mózgu

Pamiętajmy, że najbardziej poszkodowane są nasze dzieci. Maluchy oddychają z większą częstotliwością niż dorośli, przez co ich płuca wchłaniają więcej substancji toksycznych. Dzieci nie mają też w pełni wykształtowanego układu odpornościowego, przez co są bardziej podatne na wpływ toksyn dostających się do śluzówki.

Jak walczyć ze smogiem?

Na początek należy ograniczyć nasz „kontakt” ze smogiem. Uważnie obserwuj komunikaty o stanie powietrza, na przykład tutaj: map.airly.eu/pl/ albo tutaj polskialarmsmogowy.pl/. Możesz również zainstalować odpowiednią aplikację stworzoną przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w swoim smartfonie. Kiedy ogłoszony zostanie alarm smogowy, ogranicz przebywanie na dworze do koniecznego minimum. Jeżeli musisz opuścić dom, najlepiej załóż specjalną maseczkę antysmogową (powinna zostać dobrana przez lekarza). Nie wstydź się! To nie wstyd dbać o swoje zdrowie!

Pamiętaj, że zamykanie okien nie gwarantuje rozwiązania problemu, przecież jakość powietrza na zewnątrz w dużej mierze decyduje o jakości powietrza wewnątrz domu. Mieszkasz w okolicy, w której często gości smog? Zatem może warto by było zaopatrzyć się w oczyszczacz powietrza. Powinniśmy go dobrać w zależności od wielkości pomieszczenia, do którego go kupujemy. Dobry oczyszczacz powinien też być wyposażony w filtr HEPA H13, który skutecznie eliminuje cząsteczki PM10 i PM2,5.

Co jeszcze może pomóc?

• Regularne odkurzanie mieszkania
• Dokładne mycie nie tylko podłóg ale też mebli, zasłon i żaluzji (pyły z powietrza osiadają na wszystkim)
• Częsta wymiana filtrów w odkurzaczach, oczyszczaczach i samochodach

Niektóre rośliny doniczkowe mogą działać niczym naturalne filtry powietrza. Potrafią do pewnego stopnia pochłaniać zanieczyszczenia z zewnątrz. Należą do nich: dracena odwrócona, chryzantema wielkokwiatowa, paprotka, wężownica, bluszcz, aglaonema, filodendron i epipremnum.

Jeżeli chcesz przyczynić się do poprawy jakości powietrza w naszym kraju możesz to zrobić wymieniając system ogrzewania i recyklingując śmieci. Pod żadnym pozorem nie pal śmieci na ogródku, czy w domowym piecu! Wymień samochód na taki z silnikiem o niskiej emisji lub hybrydowy, albo jeszcze lepiej – zacznij korzystać z komunikacji publicznej, czy roweru.

Zacznijmy dbać o środowisko, w którym żyjemy. Zróbmy wszystko, co w naszych siłach, aby Kraków, Warszawa, Bydgoszcz, Łódź i inne miasta Polski przestały wieść prym wśród najbardziej zanieczyszczonych miast Europy!

[nk]