Romantyczne wakacje bez udaru i hipotermii

Wakacje z partnerem to oczywiście wspaniałe przeżycie, należy jednak zachować ostrożność. Zbyt długie przebywanie na słońcu, w upale może mieć swoje konsekwencje. Czy wiesz, czym są udar i hipotermia i jak im zapobiec?

Różnice

Hipertermia jest wynikiem przegrzania organizmu wynikającej z zaburzenia pracy systemu termoregulacyjnego. Jak może do tego dojść? Jeżeli temperatura powietrza jest wyższa niż temperatura ciała, organizm zaczyna oddawać ciepło (aby nie doszło do jego przegrzania) uwalniając pot. Pocenie jest najważniejszym mechanizmem służącym chłodzeniu się organizmu. Jeśli jednak gorącu towarzyszy wysoka wilgotność powietrza warunki do odparowywania wody z organizmu są dużo gorsze. Na skórze mamy nieprzyjemne uczucie ciągłej wilgoci, przez co praca naszego systemu termoregulacyjnego zostaje zaburzona. Do takiej sytuacji dochodzi przy zwiększonym wysiłku fizycznym.

Udar cieplny zwany jest również udarem słonecznym. Jest to przegrzanie mózgu spowodowane bezpośrednim działaniem promieni słonecznych na głowę oraz całe niechronione przed słońcem ciało (dlatego rodzice zawsze powtarzano nam, aby idąc na dwór nakładać jakieś nakrycie głowy). Przez to często udar jest powiązany z poparzeniami słonecznymi. Zarówno hipertermia jak i udar mają swoje konsekwencje – zaburzenia pracy systemu termoregulacyjnego.

Symptom a oznaka

Znasz różnicę pomiędzy symptomem a oznaką? Symptom odczuwa pacjent. Jest on w stanie opisać ludziom w swym otoczeniu co odczuwa (np. ból). Oznaka natomiast jest czymś, co może zaobserwować także otoczenie pacjenta (np. wysypka na skórze).

• Gorączka – temperatura ciała podczas udaru czy przegrzania organizmu dochodzi nawet do 40°C. Nie u wszystkich jednak musi osiągnąć aż tak wysoką temperaturę, tak samo jak nie każda temperatura wyższa niż 40°C musi oznaczać udar lub hipertermię
• Nadmierne pocenie, które nagle się zatrzyma – jest możliwe w przypadku ciężkiego odwodnienia. Ciało nie ma już z czego wytwarzać potu, więc jego produkcja się zatrzymuje a ciało nie jest w stanie się ochłodzić. Skóra zacznie wysychać.
• Przyśpieszone bicie serca
• Hiperwentylacja -  przyśpieszone i zbyt głębokie oddychanie, nerwowe łapanie oddechu
• Skórcze mięśni
• Sucha, gorąca i zaczerwieniona skóra
• Nudności
• Wymioty
• Ciemny mocz

Ze względu na powiązanie z systemem nerwowym mogą pojawić się jeszcze inne problemy, takie jak: dezorientacja, problemy z koordynacją, epilepsja, bóle głowy, lęk, niepokój, halucynacje, irracjonalne zachowanie oraz utrata świadomości.

Jak działa termoregulacja

Ciało samo kontroluje swoją „wewnętrzną” temperaturę. Jest to temperatura głównie w okolicach brzucha, klatki piersiowej i głowy, gdzie znajdują się organy wewnętrzne. Powinna ona wynosić od 36,5°C do 37,5°C, regulowana jest poprzez podwzgórze (część mózgu), które jest czasem nazywane termostatem ciała. W ciele mamy wiele receptorów, które przekazują podwzgórzu informacje o temperaturze ciała. Kiedy np. receptory znajdujące się w skórze wyślą do podwzgórza sygnał, że temperatura skóry jest wyższa niż powinna, decyduje on o rozpoczęciu pracy receptorów potowych, w efekcie czego zaczynamy się pocić. Jest jedną z najważniejszych form termoregulacji. Temperatura skóry powinna wynosić 32°C – 34°C. Jeżeli temperatura powietrza jest zbliżona do tych podanych, ciało zaczyna produkować więcej potu aby się ochłodzić.

Inne formy termoregulacji, którymi ciało może obniżyć swoją temperaturę to promieniowanie cieplne (termiczne), przewodzenia ciepła oraz konwekcja (przekazywanie ciepła).

Zakłócenia termoregulacji i pocenia

Niektóre sytuacje mogą zakłócić lub całkowicie zatrzymać pocenie, dowiedzmy się jak ich uniknąć.

• Odwodnienie – każdy wie, że podczas upalnych, letnich dni powinno się dużo pić (najlepiej zwykłej wody). Wszystko po to, by umożliwić naszemu ciału pocenie. Działa to w bardzo prosty sposób – poprzez pocenie woda jest wydalana z organizmu dlatego należy uzupełnić jej braki. Dlatego nie zapomnij dużo pić!
• Niewłaściwe ubranie – kiedy dzień jest naprawdę upalny zapominaj o obcisłych spodniach i bluzkach. Ciało musi mieć kontakt z powietrzem  aby pot mógł wyparować. Na głowę załóż koniecznie jakiś kapelusz, który zapobiegnie udarowi.
• Wysoka wilgotność powietrza – jak zostało wspomniane na samym początku – jeśli wilgotność powietrza jest wysoka, pot nie ma jak się wydostawać z ciała, przez co organizm nie jest w stanie się ochłodzić. W takie dni najlepiej unikać przebywania na zewnątrz, tym bardziej jeżeli nie wieje wiatr.

Czynniki ryzyka

• Jednym z czynników ryzyka jest zażywanie określonych grup leków. Należą do nich między innymi leki: beta- andrenolityczne, moczopędne, antycholinergiczne, neuroleptyki i fenotiaznyny, niektóre przeciwdepresyjne, leki stosowane przy leczeniu choroby Parkinsona, środki przeczyszczające oraz przeciwhistaminowe. Jeżeli używasz któregokolwiek z tych leków, zachowaj wzmożoną czujność ale najlepiej skonsultuj się z lekarzem. Zażywanie narkotyków (kokainy czy amfetaminy) również wiąże się z niebezpieczeństwem.
• Kolejnym czynnikiem ryzyka są nadwaga i otyłość. Udowodniono, że osoby otyłe oraz z nadwagą męczą się dużo bardziej podczas upałów niż osoby szczupłe.
• Unikaj również niewyspania. Powoduje ono mniejsze wydzielanie potu, przez co twoje ciało nie może się ochłodzić.
• Uważaj, jeżeli podróżujesz do kraju, w którym klimat jest cieplejszy od tego, do którego jesteś przyzwyczajony. Jesteś wówczas narażony na udar oraz hipertermię z powodu niewystarczającej aklimatyzacji organizmu.
• Szczególną uwagę udarowi lub przegrzaniu organizmu powinni poświęcić ci, którzy już raz przez nie przeszli, ponieważ mogą się powtórzyć.

Pierwsza pomoc

Jeżeli u kogokolwiek będziesz podejrzewać udaru lub hipertermii, nie wahaj się zadzwonić po pogotowie. W czasie kiedy będziesz oczekiwać na przyjazd służb ratowniczych, postępuj według następujących zaleceń:

• Przenieś poszkodowanego w chłodne miejsce, najlepiej klimatyzowane. Jeżeli nie jest to możliwe, postaraj się chociaż znaleźć jakiś cień.
• Upewnij się, że pomieszczenie jest wentylowane lub otwórz okna (w klimatyzowanym pomieszczeniu nie otwierajcie okien).
• Daj poszkodowanemu napić się wody.
• Niepodawaj mu leków przeciwbólowych (ibuprofen, aspiryna,…).
• Poszkodowanego możesz ostudzić chłodniejszym (ale nie zimnym) prysznicem lub umieścić go w częściowo napełnionej chłodną wodą wannie i obmywać (nie kładź go całego do wanny), ewentualnie możesz zastosować zimne okłady. Chłódź go powoli i stopniowo!  
• Aby poprawić krążenie krwi można poszkodowanemu delikatnie masować skórę (jeśli nie jest poparzona słońcem).
• Pęcherzyków po poparzeniu słonecznym nie wolno przekłuwać.
• Jeżeli poszkodowany ma skurcze, upewnij się, że w jego ustach nie znajduje się żadne ciało obce. Sprawdź również czy w pobliżu nie ma żadnych przedmiotów, które mogłyby go zranić.
• Nieprzytomnego poszkodowanego należy ułożyć w pozycji bezpiecznej. Jeśli wymiotował, skontroluj czy w przełyku nie znajduje się nic co przeszkadzałoby mu w oddychaniu

Nieleczony udar czy hipertermia może prowadzić do zaburzeń systemu nerwowego, oddechowego, zawału a nawet śmierci.

Zapobieganie

Podczas upalnych dni staraj się przebywać w klimatyzowanych pomieszczeniach i nie wychodzić na zewnątrz jeżeli nie jest to konieczne. W przeciwnym razie należy trzymać się następujących zaleceń:

• Noś zwiewne, luźne, jasne ubrania oraz nakrycie głowy
• Używaj kremów do opalania (filtr minimalnie 30 lub więcej)
• Pij więcej niż w inne dni i nie czekajcie na pragnienie. Z powodu utraty soli podczas pocenia dobrze jest ten niedostatek uzupełnić jakimś elektrolitycznym napojem
• Jeśli planujesz wysiłek na świeżym powietrzu (np. ćwiczenia), pij dużo wody przed rozpoczęciem, w trakcie oraz po nim, nawet jeśli nie odczuwasz pragnienia.
• Spróbujcie przesunąć wszystkie swoje plany związane z wyjściem na zewnątrz na wczesny ranek lub aż na wieczór, po zachodzie słońca.
• Unikaj napojów zawierających kofeinę lub alkohol, przez nie stracisz jeszcze więcej wody z organizmu

Wciąż nie masz z kim wybrać się w romantyczną podróż? Zarejestruj się na naszym portalu randkowym i znajdź kogoś z pomocą naszej szybkiej randki!

[Lil]