Joga: więcej niż zwykłe ćwiczenie

Wielu ludzi słysząc słowo „joga” wyobraża sobie ćwiczenie pozycji jogi (asan). Niektórzy podejrzewają, że joga ma związek z ćwiczeniami duchowymi lub medytacją. W rzeczywistości jest czymś więcej, jest zintegrowanym procesem, który prowadzi nas do uzyskania wewnętrznego spokoju, czystości, samokontroli i poznania. Za pomocą jogi możemy osiągnąć prawdziwe szczęście, poczuć wolność i oświecenie.

Słowo joga pochodzi z sanskrytu i oznacza kontrolę, jarzmo, ale też zjednoczenie, połączenie i jedność. Joga to starożytny, wywodzący się z Indii system indywidualnej praktyki prowadzącej do integracji osobowości na płaszczyźnie psychicznej, emocjonalnej i fizycznej. Poprzez bezpośrednie doświadczenie odkrywa się stopniowo złożoność rzeczywistości, uczy się jak własną pracą można korzystnie wpływać na swój stan psychofizyczny, zdrowie, relacje z otoczeniem.

Przestrzeganie uniwersalnych zasad moralnych i indywidualnej samodyscypliny oraz ćwiczenie Asan (pozycji jogi) daje poczucie wewnętrznej równowagi i spokoju. Oparta na stabilnym fundamencie (niekrzywdzenie innych istot) praktyka Asan działa tonizująco, uspokaja i energetyzuje.

Oprócz ćwiczeń asan, mamy tu jeszcze zestaw jogicznych przykazań, będących fundamentem jogi w sensie filozoficznym. Są to Jamy – zakazy moralne i Nijamy – nakazy.

Jama

Praktyka jogi wymaga przestrzegania tych podstawowych praw, gdzie jamy są pierwszym stopniem. Jama przypomina korzenie drzewa, gdyż jest podstawą, którą tworzy wszystkie pozostałe elementy praktyki jogi. Wszystkie systemy religijne i duchowe nakłaniają do moralnego życia. Patańdżali, ojciec jogi, określa jamy jako spontaniczną ewolucję postępowania każdej istoty, która się rozwija. Gdy człowiek sobie uświadamia, że jako jednostka jest ściśle powiązany z otaczającym go życiem, że jest nitką w sieci życia, traci zdolność działania w sposób szkodliwy dla siebie i innych. Wpasowuje się w zasady postępowania społecznego, ponieważ spontanicznie czyni dobro.

Jama to pięć uniwersalnych zakazów moralnych:

• Ahimsa - niekrzywdzenie, nieużywanie przemocy, jogin nie krzywdzi istot żywych, a na agresję reaguje postawą pasywną – wierzy w pokój.
• Satja - prawdomówność, zawsze postępuje zgodnie ze sobą i żyje według zasad, w które wierzy.
• Asteya – niedopuszczanie się kradzieży, nie kieruje się chciwością w swoim postępowaniu i nie przywłaszcza sobie tego co nie jest jego.
• Brahmaciarja - wstrzemięźliwość, dążenie do zachowania równowagi w życiu i stronieniu od skrajnych doznań i zachowań, które marnotrawią naszą energię życiową. 
• Aparigraha - wolność od chciwości, niezachłanność, jogin daje bez oczekiwania, że otrzyma coś w zamian. Chodzi tutaj dążenie do wyzbycia się chciwości i pożądania i dążenia do życia w równowadze.

Nijama

Drugim stopniem ośmiostopniowej ścieżki jogi są niyamy- nakazy moralne. Czasem niyamytłumaczy się jako „zasady właściwego zachowania”. Nijama to: 

• Śaucza - czystość, jogin zachowuje czystość ciała, umysłu, duszy i swojego otoczenia. Wiąże się to z praktykowaniem jogi oraz medytacji, które wpływają pozytywnie na wszystkie te aspekty, ale także z utrzymaniem czystości diety oraz miejsca w którym przebywa. -
• Santosza - zadowolenie, chodzi tutaj o praktykę radości bez powodu. O praktykę pozytywnego nastawienia do życia i optymizmu, niezależnie od tego co dzieję się wokół.
• Tapas - zapał, asceza, jogin podejmuje praktykę detoksyfikacji swojego ciała i umysłu, poprzez dietę, ale także poprzez jogę.
• Swadhjaja - studiowanie świętych ksiąg i własnej jaźni, studiwanie i nauka jest nieodłącznym elementem praktyki jogina.
• Iśwara-pranidhana - poddanie jaźni Bogu, modlitwa jest nieodłącznym elemntem praktyki, niezależnie od wyznania. Kontakt z Siłą Wyższą powinien być nieodłącznym elementem życia jogina.

Asana

Asany- to gimnastyczne pozycje wzmacniające, rozciągające i oczyszczające ciało na fizjologicznym poziomie. Właściwa praktyka prowadzi do wewnętrznej równowagi: osoby nerwowe uspokajają się, osoby depresyjne energetyzuje i pobudza. Jogę może ćwiczyć każdy - ćwiczenia są bardzo zróżnicowane. Asana to ćwiczenia psychosomatyczne, które mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie systemu nerwowego, ale też wszystkich organów, mięśni, tkanek, kości, gruczołów i stawów w naszych ciałach.

Pranajama

Pranayama to kontrola oddechu, którego efektem ma być spokój umysłu i równowaga układu nerwowego. Słowo pranajama, składa się dwóch słów, które wyrażają jego istotę – prana – powietrze, oddech, siła życiowa, oraz ayama - zwiększanie szerokości, długości, objętości. Pranayama jest więc systematycznym wydłużaniem wdechu i wydechu, które mają życiodajne znaczenie dla naszego organizmu.

Pratjahara

Pratyahara to innymi słowy wycofanie zmysłów, pomost między praktykami zewnętrznymi a wewnętrznymi. Poprzez praktyki zewnętrzne: jamy, niyamy asany i pranayamy, umysł uwalnia się stopniowo od uwarunkowań świata zewnętrznego, aby skierować się ku wnętrzu. Praktyka ta, zgodnie z Patańdżalim ma przynieść panowanie nad zmysłami i narządami działania. Najpopularniejsze praktyki pratyahary to: głęboka śavasana, yoga nidra, śanmukhi mudra, jak również technika koncentracji prany w 18 punktach witalnych (marmasthana).

Dhjana

Kiedy podtrzymywana jest uwaga podczas koncentracji, nieograniczona czasem i miejscem, wówczas pojawia się dhyana, czyli medytacja. W stanie głębokiej koncentracji i ciągłej, niezakłóconej medytacji ciało, oddech, intelekt i ego tracą indywidualne istnienie i stapiają się w pojedynczy Byt.

Oznakami postępu na drodze jogi są: zdrowie, poczucie lekkości, stałość, wolność od pragnień. Jogin ma zrównoważony i spokojny umysł. Jest prawdziwym symbolem pokory.

Dharana

Dharana oznacza umiejętność skupiania umysłu na życzenie i utrzymywanie go w stanie skupienia przez długi okres czasu na jakimkolwiek przedmiocie. Praktykując dharanę najważniejsze jest, aby nie wymuszać skupienia na umyśle. Umysł jest bardzo aktywny: im bardziej próbujesz uciszyć go siłą i zatrzymać, tym bardziej będzie on rozproszony. Dlatego dobrą techniką jest skupienie umysłu na wybieranym przedmiocie, a kiedy uwaga przeskoczy na inny obiekt po prostu przywróć ją spokojnie i cierpliwie, z humorem i zrozumieniem dla swojego braku dyscypliny. 

Samadhi

Samadhi lub też doskonałe urzeczywistnienie czeka na jogina na końcu jego drogi. Oczywiście nigdzie nie jest określone, jak długa będzie ta droga i jeśli człowiek w ogóle doczeka się jej końca. Samadhi opisuje stan, w którym ciało, oddech i myśl stają się jednym, poznawający i poznanie łączą się i znika cały dualizm. Już nie istnieje światło i ciemność, ani dzień i noc. Indywidualna dusza łączy się z kosmicznym Ja i nasteje spokój, pokój i wieczna błogość.

Wpływ jogi na nasze życie

Regularne i spójne praktykowanie jogi zgodne z ośmioczęsciową drogą Patańdżalego, ma bardzo pozytywny wpływ na nasze życie. Ponieważ z jogą związane jest zdrowe odżywnianie przeważnie pożywieniem pochodzenia roślinnego i regularna detoksykacja za pomocą technik oczyszczających, dodaje nam ona witalności i zapewnia życie bez chorób. Ręka w rękę z jogą idzie pogoda ducha – czysta myśl, pewność siebie, poznanie samego siebie oraz samorealizacja.

Joga prowadzi nas również do zdrowia społecznego, czyli zdolności do bycia szczęśliwym. Zalicza się do tego komunikowanie z innymi ludzmi, prace społeczne i utrzymywanie zdrowego środowiska. Ogromne znaczenie w jodze ma rozwój duchowy i zdrowie ducha, które zapewni Ci lektura inspirujących książek, medytacja, mantry, pozytywne myślenie i tolerancja.

Żródła:

P. Mahéšvaránanda: Systém Jóga v denním životě; M. Stephens: Vyučujeme jógu; D. Frej: Ájurvéda.

http://www.joga-joga.pl/

http://akademiajogi.pl

Zdjęcia: shutterstock.com.